La fuga de los conversos en Sevilla empezó á fines de Noviembre o primeros días de Diciembre de 1480. No afirman los inquisidores que hubiesen instalado entonces su tribunal en Sevilla, pero lo insinúan.
«Con esto todos los confesos fueron muy espantados é habían muy gran miedo
é fuían de la ciudad é del arzobispado» Andrés Bernáldez, cura de los Palacios ( Crónica de los Reyes Católicos).
DOCUMENTO RESUMIDO
Á vos, el Magnífico é excelente señor don Rodrigo Ponze de León, Marqués de Cádiz, Conde de Arcos de la frontera, Señor de la villa de Marchena, etc., á todos los otros Duques, Marqueses, Condes, Gavalleros é ricos homes, Maestros de las Órdenes,
Priores, Comendadores é subcomendadores. (…)
Sepades que nosotros en uno con el reverendo doctor Juan Ruíz de Medina, del Consejo de los dichos señores Rey é Reyna, é nuestro Assessor é acompañado, obtemperando é obedeciendo los mandamientos Aposthólicos é Reales á nos injuntos, segund consta é parece por la facultad que suso va encorporada, venimos
á esta cibdad de Sevilla á exercer é usar el oficio de la Inquisición de la dicha herética pravidad, é la havemos comenzado á fazer contra los malos é infieles Christianos herejes lo más catholica é rectamente que podemos, é nuestro Salvador Jesuchristo
nos a dado é da á conocer é entender, (…)
E otro sí que los infieles herejes é contradictores de ella sean reprimidos é apartados de sus errores, en todo ello cumplamos los mandamientos Aposthólicos é Reales, segund que á nos fueron é son injuntos; é usando é exerciendo el dicho nuestro oficio, segund é como dicho es.
Somos informados por presonas dignas de todo crédito que algunas presonas, assí homes como mugeres, vezinos desta dicha cibdad é de otros logares é su tierra é Arzobispado, de un mes a esta parte, poco mas ó menos, se an absentado é partido de ellos, é se an ido á las villas é logares de vos el dicho Marqués de Cádiz é de los otros Cavalleros é Señores suso nombrados.
A fin é con propósito que sean por vos é por ellos amparados é defendidos, ellos é sus bienes, si por ventura por la dicha Inquisición se fallaren culpados é maculados de alguna nota de infidelidad é herejía, lo qual se presume contra los tales: pues por tal forma se han absentado, é especialmente sobre pregón fecho en esta dicha cibdad, en que la Alteza de los dichos señores Reyes por su carta mandan que ninguno ni alguna persona sea osada de se absentar de los lugares donde fasta aquí vivían durante nuestra estada en dicha Cibdad é en los otros logares donde residiéremos.
Loqual, si assí passasse, redundaría todo en grande ofensa de la divina Magestad é en detrimento de nuestra santa fee Cathólica é menosprecio de la Justicia, é assimesmo vilipendio de nuestra Jurisdicción é oficio de Inquisición, é otro sí en escándalo de los fieles é catholicos Christianos, é por consiguiente en deservicio de los dichos señores Reyes.
E por la auctoridad nuestra, que más verdaderamente deve ser dicha aposthólica é Real, vos mandamos é amonestamos primo, secundo, tertio, en virtud de santa obediencia é so las penas de iuso scriptas que del día é hora que esta nuestra carta, ó el traslado de ella, vos fuere notificada ó sopierdes de ella en qualquier manera, fasta quinze días que vos damos é asignamos por tres canónicas moniciones, dándovos cinco días por cada monición , é á los quinze por plazo é término peremptorio é monición canónica sobredicha, que mandéis fazer é fagais pesquisa en todos los
dichos vuestros logares é Señoríos, é en cada uno de ellos, é sepades todas las presonas, homes é mugeres, que á ellos se ayan é an ido á vivir é estar á ellos, desde un mes á esta parte, é los prendáis los cuerpos, é nos los envíes presos á buen recabdo, á su costa é minción, aquí á la nuestra cárcel, como á presonas muy sospechosas de incredulidad.
E otro sí que les secrestedes é mandedes secrestar todos los bienes que les fueren fallados, é que ovieren levado consigo, los quales faced tomar por inventario é ante escrivano público, é los pongáis en secrestación en poder de presonas llanas é abonadas , que los tengan é guarden de manifiesto para que den qüenta de ellos, cada é quando por los dichos Reyes nuestros Señores.
E por nosotros en su nombre, á vos ó á ellos fueren demandados; é otro sí que de aquí adelante no seades osados de acoger ni acojades en los dichos vuestros logares, ni en alguno de ellos presona alguna de las sobredichas, antes los prendáis como dicho es, é nos los enviés aquí presos para que nosotros veamos lo que de ellos se deviere facer de derecho, é lo fagamos: lo qual mandamos assí facer é complir á vos el dicho señor Marqués de Cádiz, é á todos los otros suso dichos, é á cada uno de ellos por la dicha abtoridad Apostólica é Real, de que en esta parte usamos, sopeña de excomunión mayor.
Además protextamos que caíais é incurráis en confiscación é privación de vuestras Dignidades é oficios é temporalidades que habéis en estos dichos Reynos é deperdimiento de todos ellos; é otro sí so pena de privación de los señoríos é vasallaje que vos deven é suelen prestar é dar vuestros vasallos é súbditos, á los quales absolvemos ó avernos por absueltos de todo ello, é los damos por libres é quitos de vos é vuestros mandamientos, é les mandamos que dende en adelante non vos obedescan en cosa alguna ni vos presten ni den obediencia, ni fagan vuestro servicio ni mandado, ni vos acudan con frutos é rentas de frutos, ni vasallages que vos devan é sean obligados por feudos ni pleito omenaxe, ni otro qualquier juramento que vos ayan é tengan fecho. Ca nos, por las dichas abtoridades Apostólica é Real los absolvemos é damos por absueltos, é los damos por libres é quitos de todo ello, si vos lo sobredicho assí non ficiéredes é cumpliéredes segund dicho es, é revelde é inobediente fuéredes á los dichos nuestros mandamientos, que más verdaderamente son Apostólicos é Reales.
É demás é allende de todo lo susodicho, vos apercevimos que lo contrario desto faciendo procederemos contra vos, é contra cada uno de los otros sobredichos, por todas las vías é formas, que podiéremos é deviéremos de derécho, como contra factor é receptador é defensor é amparador é incubridor de herejes, executando é mandando executar en vos todas las penas civiles é criminales que
por derecho falláremos; é reservamos la absolución de la sentencia de excomunión é de las otras censuras, en que cayeren las sobredichas presonas, é queremos que non puedan ser absueltas sinon por nos ó por nuestro superior.
En testimonio de lo qual mandamos dar é dimos esta nuestra carta firmada de nuestros nombres y sellada con el sello de que al presente usamos é señalada del nuestro notario suso scripto.
Dada en el monasterio de San Pablo de la muy noble y muy leal cibdad de Sevilla, á dos días de Enero año del nacimiento de nuestro Salvador Jesuchristo de mil y quatrocientos y ochenta y un años.
Frater Michael Inquisitor. Frater Joannes de Santo Martin.
Inquisitor.=Joannes Doctor. Por mandado de los muy Reverendos señores Inquisidores (1)
